Yurtdışı seyahatleriniz esnasında yapmış olduğunuz alışverişlerin belirli bir kısmı vergiden...
El Hamra Sarayı
Suyun hayat verdiği Endülüs Topraklarında şaheser konumundaki El Hamra Sarayı ve Bin Bir Gece masallarına konu olacak hikayesi. El Hamra Sarayının gezilecek bölümleri, mimarisi, yaşanmış hayat hikayeleri, efsaneler ve tarihsel değişimi. Ayrıca El Hamra Sarayına kolayca bilet nasıl alınır? Bilet satın alma tüyoları, güncel bilet ücretleri ve El Hamra hakkında bilmeniz gerekenleri gezdik, gördük ve sizler için El Hamra Sarayı Gezi Rehberini hazırladık.
Endülüs’ün Kızıl Sarayı: El Hamra
El Hamra Sarayı, İspanya’nın güneyinde yer alan Granada kentinin hakim tepelerinde bulunmaktadır. Roma döneminden kalan tarihi surların üzerine yeniden inşa edilmiştir.
İspanya‘nın Endülüs (Andulusian) Bölgesi sınırları içerisinde bulunan tarihi kale 1200’lü yılların başına kadar herhangi bir onarım görmemiştir. Endülüsler döneminde Gırnata (Granada) Emiri Muhammed Nasır tarafından El Hamra Sarayı günümüzdeki haline getirilmiştir. Endülüs hakimiyetinin zayıflamasıyla birlikte Roma ve Bizans mimarileri ile saraya eklemeler yapılmıştır.
Endülüs Devletinin İspanya’daki son kalan toprağı Granada şehri hatta İspanya’nın en görkemli tarihi yapıtıdır El Hamra Sarayı.
Endülüs Sarayını gezerken çocukluğumda okuduğum Binbir Gece Masallarında gibi hissettim kendimi. Öyle ki tarihi kokusu bile hala üzerindeydi. Yüzyıllar boyu kim bilir ne hikayeler yaşandı bu taş duvarlar arasında.
El Hamra Sarayının Tarihçesi
Müslüman Endülüs Devletinin İspanya’yı fethi ile birlikte tarihi ve mimari yapısında bir dizi değişiklik yapılmıştır. Bunlardan en bariz ve en ihtişamlı olanı ise hiç şüphesiz Elhamra Sarayı olmuştur.
Dünya Dillerinde El Hamra Sarayı
Türkçe: El Hamra Sarayı
İspanyolca: Alhambra
Arapça: الْحَمْرَاء
İngilizce: Al Hamra
Endülüs Sanat Tarihinin bir özeti hükmünde olan saray ve bağlı yapıtları her yıl dünyanın dört bir yanından gelen turistleri cezbetmektedir. Granada şehri müslüman Endülüs yönetiminde uzunca bir süre kaldıktan sonra Kastilyalı hristiyanlar ile siyasi çekişmeler ve savaşlar baş göstermiştir. Kral Muhammet ve babası arasında süren taht kavgası ise tuzu biberi olmuştur bu sürecin.
Sonuç olarak kanlı bir savaş neticesinde Kral Muhammet El Hamra Sarayına kendini ve yakınlarını kapatır. Öyleki su dahil hiç bir kaynağa ihtiyaç olmadan aylarca saray içerisinde hayatlarını sürdürürler. Hatta Elhamra Sarayı içerisinde bulunan bahçe ve tarlalardan ürün bile hasat ederler.
Ancak diğer Endülüs şehirleri olan Kurtuba (Cordoba) ile Sevilla şehirlerinin kaybedilmesi ve artan baskılara daha fazla dayanamaz ve tıpkı Muhammet Nasır’ın babasının öngördüğü üzere İspanya kraliçesi Isabel’e El Hamra Sarayında şehrin anahtarı teslim edilir ve şehir düşer.
El Hamra‘yı içerisinde barındıran şehri ile ilgili tarihi bilgilere Granada yazımızda genişçe yer verdik.
Endülüs devleti için su medeniyeti diyebiliriz. Çünkü suyu disipline ederek bina içlerinde tıpkı günümüzde olduğu gibi kullanabilmeyi başarmışlardır. Öyle ki El Hamra Sarayının kapılarını tamamen kapatıp dış dünya ile irtibatını kesseniz bile içeride yıllarca yaşayabilirsiniz.
Tarihte “Su Çarkını” keşfederek suyu yüksek bölgelere taşıyabilmiş ilk medeniyettir Endülüsler. Günümüzdeki örneklerini Taho nehri üzerinde Granada ve Cordoba şehirlerinde görmek mümkündür.
El Hamra Sarayı içerisinde görebileceğiniz yapılardan bazıları:
- Geniş Avlular
- İrili ufaklı havuzlar
- Meyve ve narenciye bahçeleri
- Tarımsal alanlar
- Fıskiyeler ve su yolları
- Salon ve Odalar
- Mahzenler
- Balkon ve teraslar
- Kemer, Girift ve Anahtar Deliği şeklinde kapılar.
El Hamra Sarayının Bölümleri
Oldukça sade bir kale mimarisine sahip olan surların arasından kaleye giriş yapılıyor. Labirenti andıran ve finalde dar bir merdivenden yukarı çıkarak buradan sarayın tüm bölümlerine geçiş yapabilirsiniz.
Çok sayıda salon ve odaların bulunduğu sarayda bazı odaların tavan kısımları ahşap kirişlerden oluşuyor. Bazı odaların tavanları ise girift yapıdaki taş oymacılığı ile süslendiği göze çarpıyor.
- Generalife (Sultanın Cennet Bahçesi – Cennet-ül Arif)
- Nasri Sarayları
- Aslanlı Avlu ve Fıskiye
- V.Karl’ın Sarayı (İmparator Carlos’un Sarayı)
- Alcazaba (El Kasaba)
1. Generalife
Endülüs Devletini yöneten Gırnata Emiri’nin yönetim ofisi olarak kullandığı bölümdür. Yaz sezonunda Nasri Hanedanını temsil eden devlet yöneticileri bu sarayı kullanırlardı. 3.Muhammet tarafından yaptırılmış olup daha sonra 1.İsmail döneminde yeniden restore edildi.
Çiçeklerin ve yeşil bitkilerin eşlik ettiği su yolu, havuz ve fıskiyeler ile oldukça serin bir ortam yaratılmış. Hemen önünde bulunan bahçe ise günümüze kadar korunarak gelmiş en ünlü Fars stilinde bahçe statüsündedir. Ayrıca bu bahçenin ünü UNESCO tarafından da tescillenmiştir.
Yakın geçmişte yani 20. yüzyılın başlarında bir restorasyon daha geçiren Generalife günümüzdeki haline kavuşmuştur. Endülüs mimari tarzdan sıyrılarak bir az daha İspanyol mimarisinde değişiklikler ilk bakışta göze çarpmaktadır.
1 | 5
El Hamra SarayıEl Hamra sarayında Yeşil bitkilerin oluşturduğu kemer kapıdan geçerek havuzlu ve fıskiyelerin olduğu yol.
İspanyolca ve İngilizcede Generalife olarak bilinen kısmın orijinal adı “Cennet-ül Arif“olarak bilinir. Granada Emiri’nin yazın çalışmak için El Hamra Sarayına geldiğinde dinlenme amaçlı kullandığı bölümdür.
Suyolu ve Emir’in Bahçesi adlı iki önemli bölüme ev sahipliği yapmaktadır. Bu bölümleri mutlaka görmelisiniz. Bahçede bulunan 8 asırlık Selvi ağacı da yine görmeye değer. Sultanın Cennet Bahçeleri olarak adlandırılan bu kısım adeta çöl ortasında bir serap gibi hararetinizi ve yorgunluğunuzu alacaktır.
Yukarıdaki fotoğrafta bulunan bölümü yani Cennetul Arif Bahçelerini (Generalife) gezerken minik bir yılan ile karşılaştım. Biraz panik yaptım haliyle. Ancak görevliler bunun gayet normal olduğunu hatta bir çok yılan bulunduğunu ancak çoğunun zehirsiz ve zararsız olduğunu söylediler.
Cennet-ül Arif yani Cennet Bahçesi kendine has sade tasarımı ve çiçeklerle böceklerle bezenmiş o hali inanın hiç aklınızdan çıkmayacak.
2. Nasri Sarayı
El Hamra Sarayının bölümleri arasında mimarisi ve ihtişamıyla ön plana çıkan bölümdür. Sarayını gezmeden önce bilet alacağınız zaman “Nasri Sarayı” bölümünü de dahil ettirmeyi unutmayın. Bölümlerin neredeyse tamamında birbirine olan geçişlerde biletinizdeki barkodu okutmanız gerekiyor.
I.Yusuf’tan Sultanlığı devralan prens V.Muhammet döneminde yaptırılan Nasri Sarayı hem iç hemde dış görünümüyle göz kamaştıran bir mimariye sahiptir. El Hambra içerisinde mutlaka gezilmesi gereken bir bölümdür.
3 | 4
El Hamra SarayıElhamra sarayının içerisinde bir bölüm. Geleneksel Endülüs mimari örneklerinde 5 tane pencere.
Yaptırıldığı dönemde Sultan ve Devlet erkanı ile görüşmek isteyenler toplanarak arzuhalde bulunurlarmış. Bu bölüme Masvar adı verilen koridordan geçerek geliniyor. Duvar ve tavan süslemeleri görenleri kendine hayran bırakır türden.
Elçiler sarayının salon tavanına dikkatlice baktığınızda gökyüzü, yıldızlar ve gezegenlerin bulunduğu şaheseri göreceksiniz. Kesinlikle ahşap işçiliğinin dönüm noktası diyebileceğimiz türden bir işçilik ile ortaya çıkarılmış. Tavan işçiliğinde kullanılan bu mimari, bir ahşap sanatı olan “Mukarnas Sanatı“‘nın en önemli örneklerinden birisidir.
Neredeyse El Hamra’nın tamamında yer alan “La Galibe İllallah” yazısını Nasır Sarayının tüm duvar ve tavan işlemelerinde de göreceksiniz. Odanın büyük kısmı Endülüs dönemininin izlerini taşısa da hristiyan döneminin baskın çizgilerini de görebilirsiniz.
Avlu içerisindeki (üst resimde soldaki kapı) solda bulunan kemerli kapıdan geçtiğinizde I.Yusuf’a özel olarak inşa edilen bölüme geçiyorsunuz. Dönemin mimar ve mühendislerinin harikalar yaratarak tasarladığı Sultan Yusuf‘a ait bu bölümün İspanyolca adı ise Comares Sarayıdır.
3. Aslanlı Fıskiye ve Avlu
Nasri Sarayının yan kapısından geçtiğinizde taş sütunlardan yapılmış Aslan figürlü havuz ve fıskiyeyi göreceksiniz. Gelen ziyaretçilerin en çok zaman geçirdiği yerlerden biridir Aslanlı Avlu.
Burada bir İslam devleti olan Endülüslerin mühendisliği ve geometriyi ne derecede kullanabildiğine şahit olacaksınız. Kendine has mühendislik yöntemleri ile rakım olarak çok aşağıda bulunan dere, ırmak ve diğer doğal su kaynaklarını kullanmış ve suyu yüksek noktalara başarılı bir şekilde taşımışlardır.
Avrupa kıtasında mühendislik zekasıyla suya yön veren diğer bir medeniyet ise Flemenklerdir. Yani günümüzdeki Hollanda‘nın inşa edilme hikayesi hemen hemen Endülüslere benzemektedir. Amsterdam gibi bataklık, sazlık ve göletleri kurdukları yel değirmenleri ile disipline etmişler ve sonuçta suya yön vererek geride kara parçaları oluşturmuşlardır.
Tam 12 adet yontma taştan yapılma aslan figürü üzerinde yer alan fıskiye ve mini kuş havuzu Endülüs Su Medeniyetinin bir dehası adeta bir şaheseri konumundadır. Aslanların ağızlarından aşağı doğru akan sular 4 farklı su kanalı ile avlunun dört bir yanına dağılmaktadır. Böylece Güney İspanya’nın sıcak ve kurak havası bir anda yerini serin ve oldukça ferah bir alana çeviriyor. Bu hissi bugün dahi Aslanlı Avlu’da gezerken hissediyorsunuz.
Ziyaretçilerini yüzlerce yıl geriye götürerek tarihte bir seyahate çıkaran Nasri Sarayını mutlaka gezmelisiniz. El Hamra Sarayı için bilet satın alırken Nasri Sarayları bölümünü mutlaka seçin. Pişman olmayacaksınız.
4. V.Carlos’un Sarayı (5.Karl Sarayı)
El Hamra Sarayının bölümlerini gezerken, kesinlikle ne doğasıyla, ne mimarisi ne de tarihi dokusu ile hiç uyuşmayan Carlos Sarayını göreceksiniz. Dışarıdan baktığınızda köşeli gördüğünüz Carlos Sarayının iç kısmı bir arena misali dairesel mimariye sahiptir.
Belçika‘da doğan ve Hollanda’da yetişen Şarlken, aynı zamanda hem Alman hem de İspanyol genleri taşıyordu. Bu nedenle Hristiyan dünyası için önemli bir imparator olmuştur. Ünlü Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, Şarlken’e hitaben kaleme aldığı ibretlik mektubunu Vikipedi’den buldum.
Bu kadar zamandır erlik davasın eder, merdi meydanım dersin. Şimdiye değin kaç keredir ki üzerine geliyorum ve mülküne dilediğim gibi tasarruf ediyorum.
Ne sende, ne karındaşında nam ve nişan yok. Size saltanat ve erlik davası haramdır. Askerlerinden, belki avradından da utanmaz mısın ki, belki avratta gayret var sende yoktur. Er isen meydana gelesin. Hak Teala Hazretlerinin takdiri ne ise o olur.
Senin ile saltanatı Beç (Viyana) kapılarında görüşelim. Reaya fukarası dahi asude olsun. Yoksa meydanı aslanlardan boş buldukça tilki gibi fırsatla avlanmayı erlik sayma. Bu kere meydana gelmezsen kadınlar gibi yün ve çıkrık alıp padişahlık tacını almaya kalkmayasın. Erlik adını diline getirmeyesin.
Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/V.Karl
İspanyolca ismi Carlos olan beşinci Karl döneminde inşa edilen bu bölüm Endülüs Mimarisinden oldukça uzak bir mimari görünüme sahiptir. Fransızların Şarlken olarak adlandırdığı Kral Carlos 16. yüzyılda İspanya Krallığı ve aynı zamanda Roma İmparatorluğu görevini yürütmüştür.
El Hamra Sarayından oldukça etkilenen V.Carlos, emrindeki mimarlara ve sanatkarlara El Hamra’dan çok daha güzel ve görkemli bir yapıt tasarlamalarını emreder. Kendi başına düşünüldüğünde oldukça iddialı bir mimariye sahip olsa da El Hamra Sarayının yanında esamesi bile okunmaz.
Carlos’un sarayı inşa edilirken El Hamra Sarayının bir kısmının da tahrip edilerek yıkıldığı bilinmektedir. Açılan bu alana ise Carlos’un sarayı yaptırıldığı ancak El Hamranın ışığı karşısında sönük bir eser olarak tarihe geçtiğini söylemek mümkün.
5.Karl, mimarlarını ne kadar zorlarsa zorlasın El Hamra Sarayı ile boy ölçüşemeyecek hatta yarışa bile giremeyecek bir eser ortaya çıkar. Eser tek başına harika bir İspanyol şaheseri iken El Hamra’nın yanında oldukça sönük ve cazibesiz kalmaktadır.
5. Alcazaba (El Kasaba)
El Hamra Sarayına dışarıdaki surların arasından girdiğinizde labirenti andıran duvarlar etrafınızı sarıyor. Taş merdivenlerden yukarı çıktığınızda tıpkı bir kaleyi andıran Alcazaba adlı bölüme ulaşıyorsunuz.
Bu bölüm sarayın iç güvenlik ve savunma işlerinin yürütüldüğü bölümdür. Etrafı surlarla çevrili bir kale şeklinde tasarlanmıştır. Bu sayede o dönemde dışarıdan gelebilecek saldırılara karşı etkin bir korunma sağlamıştır. Aynı zamanda dönerli merdivenlerden inilen mahzenleri (hapishane) Alcazaba bölümü içerisinde görebilirsiniz.
1 | 3
El Hamra Sarayı – Alcazaba Mahezenlerdöner şekilde aşağı mahzene inen tuğla merdiven ve demir kapı.
Onlarca savaşa şahitlik eden yorgun duvarların arasından geçerek Kale ve Surların olduğu dış kısma ulaşıyorsunuz. İşte bu nedenle Alcazaba (Al-Qasaba), Granada şehrine panoramik olarak bakabileceğiniz harika bir konumdadır. Alcazaba’nın hakim bir konumda olması aynı zamanda ona “Granada Gözetleme Kulesi” denmesine de sebep olmuştur.
Ancak bu bölüm yoğunlukla taş ve tuğla malzemeden oluştuğu için sıcaklık oldukça yüksektir. Günümüzde bile bu bölümde akan sebil çeşmelerden dilediğiniz kadar su içebilirsiniz.
El Hamra Sarayını ziyaret etmek üzere gelen konukların en çok merak ettikleri “Fatma’nın Eli” adlı el figürü de yine Alcazaba bölümünde bulunmaktadır. Alcazaba‘ya iki kapıdan girilmektedir. Bu kapılardan birinde Fatma’nın Eli figürü bulunmakta iken diğer kapıda ise Kelime-i Şehadet orijinal Arapça hali ile yazılı olarak bulunmaktadır.
El Hamra Sarayında Bulunan “La Galibe İllallah” Yazısı ve Anlamı
Kraliçe İzabel’in Kral Muhammet’ten hiç kan dökmeden teslim almıştır El Hamra Sarayını. Saray ele geçirilir geçirilmez Granada şehri düşer ve Kraliçe verdiği sözde durmaz. Hristiyan halk dışındaki tüm etnik ve dini inanca sahip insanları hristiyan olmaya zorlar. Ya hristiyan olun ya da çekip gidin bu topraklardan der.
Müslüman, Yahudi ve Romanlardan (Gipsyler) oluşan halk göçe zorlanır. Gitmek istemeyenler ise Granada şehir merkezinde bulunan Medina meydanında kurulan giyotinler ile idam edilir. Rivayete göre çok sayıda yahudi ve müslüman burada hayatını kaybeder.
Ancak kimi tarihçilere göre Kraliçe korkusundan, kimilerine göre de sarayın mimari dokusunun bozulmamasını için duvarlarda ve tavanlarda yazılı “La Galibe İllallah” (Tek galip Allah’tır) ayetlerinden hiçbirini kaldırmamıştır. Ne Kraliçe İzabel ne de sonraki İspanyol yöneticiler bu ayeti kaldırmamışlar ve günümüze kadar ulaşmasına sebep olmuşlardır.
El Hamra Sarayı Giriş Bileti
İspanya’nın Granada şehrinde bulunan El Hamra Sarayını ziyaret edebilmek için giriş biletine ihtiyacınız var. Bu bileti gişelerden satın alabileceğiniz gibi online olarak internet üzerinden de satın alabilirsiniz. Ancak bazı bölümler için ziyaretçi sayısı kısıtlı olduğundan yaz sezonunda bilet bulamayabilirsiniz.
Elhamra Sarayı Bileti Nasıl Alınır?
İşte bu nedenle İspanya’ya gitmeden önce Sarayın tüm bölümlerini problemsiz gezmek için online bilet satın almalısınız. Benim gibi eğer tur paketi ile gidecekseniz genelde Tur Operatörleri bu işlemi sizin yerinize yaparlar ve sorun yaşamazsınız.
El Hamra Sarayı resmi bilet satış sitesi olan https://tickets.alhambra-patronato.es/ adresinden gelecek bir tarihe bilet satın alabilirsiniz. Karaborsa biletin önüne geçebilmek için aldıkları bir önlem var. Buna son derece dikkat etmeniz gerekiyor. İspanya vatandaşları için Kimlik ID numarası ve yabancı ülke vatandaşlarından ise Pasaport seri numarasını hatasız bir şekilde girmeniz isteniyor.
Eğer grup olarak gidiyorsanız ve toplam kişi sayısı 20’den fazla ise İspanyol rehberlik hizmeti de satın almanız gerekiyor. 20 kişiyi geçmeyen gruplar için böyle bir zorunluluk bulunmuyor.
El Hamra Sarayı Bilet Ücretleri
Kızıl Sarayı gezmek için buraya geldiğinizde bölümlere göre bilet ücretleri de değişebiliyor. Sarayın giriş biletlerinin güncel fiyat listesi şu şekildedir.
| Bölümler | Bilet Ücreti |
|---|---|
| El Hamra Sarayı Tüm Bölümler | 14.00 € |
| Bahçeler, Generalife and Alcazaba | 7.00 € |
| Dobla de Oro General (Alhambra + Endülüs Anıtları) (Albaicin) | 19.65 € |
| Nasri Sarayı Gezisi (Gece) | 8.00 € |
| Bahçeler ve Generalife (Gece) | 5.00 € |
| Dobla de Oro General (Alhambra + Endülüs Anıtları) (Albaicin) (Gece) | 14.65 € |
| El Hamra Deneyimi | 14.00 € |
| El Hamra Sarayı ve Rodriguez Acosta Foundation Birleştirilmiş Tur | 17.00 € |
| Albaicin (Endülüs Anıtları) | 5.00 € |
El Hamra Sarayını gezmek için indirimli bilet uygulaması bulunmuyor. Çocuklar da bu fiyatlar üzerinden ücretlendiriliyor. Online bilet sistemi yada bilet satış gişelerini kullanarak ElHamra Sarayına giriş bileti satın alabilirsiniz.
El Hamra Sarayı Hakkında Merak Edilenler
Ziyaretçilerin en çok merak ettikleri soruları ve bilgileri araştırdık, gezdik ve sizler için bu kısa bilgilendirme paylaşımını hazırladık.
El Hamra Sarayı hangi devlete aittir?
Günümüzde El Hamra Sarayı ülke olarak İspanya yada resmi adıyla İspanya Kraliyeti sınırları içerisindedir.
El Hamra Sarayı nerede? Hangi Şehirdedir?
İspanya’nın Andulusia (Endülüs) eyaleti sınırları içerisinde yer alan Granada şehrinde bulunmaktadır.
El Hamra Sarayı ne zaman yapıldı?
13.Yüzyıl başlarında Endülüs İslam Devleti tarafından Gırnata (Granada) şehrinde, eski Roma İmparatorluğundan kalma yıkılmış bir kalenin surları üzerine inşa edilmiştir. Yıllar içinde farklı imparator ve devletler tarafından eklemeler ve yenileme çalışmaları yapılarak günümüze kadar ulaşmayı başarmıştır.
El Hamra Sarayını kim yaptırdı?
Endülüsler döneminde 1200’lü yılların başında Gırnatalı Muhammed Nasır tarafından yaptırılmıştır. Ancak günümüzde El Hamra Sarayı içerisinde bulunan bir çok bölüm daha sonraki dönemlerde inşa edilerek saraya eklenmiştir.
La Galibe İllallah yazısı El Hamra Sarayının neresinde bulunur? Anlamı nedir?
ElHamra sarayının Carlos Sarayı bölümü haricinde hemen hemen her yerde bu ayeti görebilirsiniz. Duvarlarda, tavan süslemelerinde, kabartma ve çiniler üzerinde işlenmiş şekilde görebilirsiniz. Öyle ki Endülüslerden günümüze dek hristiyan devletler yönetmiş olsa da bu ayetlerin hiç birine dokunmamışlardır.
ÖNCEKİ KONU
SONRAKİ KONU
Rmys
Gezdim, Gördüm ve Yazdım.
BENZER KONULAR
Yurt dışında mobil telefonu kullanmadan önce yapılması gerekenler nelerdir? Ülkenizden...
Yurt dışı seyahatinizde kabus yaşamak istemiyorsanız uçuş öncesi yapılması gerekenler...
Yurt dışı tatil seyahatleriniz öncesinde bavul hazırlama rehberi. Yurt...
Avrupa'nın çılgın Boğalarına ve tarihin en büyük medeniyetlerinden Endülüs'e ev...
BİR YORUM YAZIN
ZİYARETÇİ YORUMLARI - 2 YORUM
Değerli düşünceleriniz için teşekkürler. Fırsatını bulduğunuzda mutlaka Büyük İspanya Turu ile bu güzel eserleri gezmenizi tavsiye ederim.
Bu saray hakkında lise dönemimde tarih dersinde Bilgi sahibi olmuştum. Şimdi bu yazıyı okuyarak daha ayrıntılı öğrendim. Emeğinize sağlık. Çok enteresan bir yer, gidip görme isteğim bir kat daha arttı.